Elk jaar op de Dag van de Freelancer, brengt Unizo het Freelancer Focus Rapport uit. Dit is hét rapport over freelancen in Vlaanderen en Brussel met een overzicht van tendensen en evoluties, getuigenissen van freelancers én opdrachtgevers. Jaarlijks formuleert Unizo daarin ook haar beleidsaanbevelingen. Op 7 oktober kwam de editie van 2021 uit en wij waren zo vrij om enkele hoogtepunten uit het rapport voor jullie uit te lichten.
Het aantal freelancers neemt jaar na jaar toe, enkele sectoren overheersen
Er wordt geschat dat er in augustus 2021 ongeveer 150.143 freelancers actief waren in Vlaanderen. Dit is 5% meer dan vorig jaar en 37% meer dan vijf jaar geleden. De meeste freelancers zijn actief via een eenmanszaak of via een besloten vennootschap. In Brussel zijn er 35.200 freelancers aan het werk, een stijging van 6% ten opzichte van een jaar eerder. Ook in deze regio werkt iets minder dan de helft van hen onder een eenmanszaak.
Als we voor Vlaanderen de opsplitsing maken volgens sector, zien we dat zeker de helft van de freelancers zich situeren in adviesfuncties binnen bedrijfsbeheer, public relations en communicatie. Er is ook een opmerkelijk aantal freelancers actief binnen IT-diensten. In Brussel zijn er gelijkaardige patronen. Als we naar demografische data kijken, zien we dat 2/3e van de freelancers mannen zijn. Iets minder dan de helft is ouder dan 55 jaar. De meerderheid is tussen 35 en 54 jaar oud.
Meer thuis, minder opdrachten, tarieven blijven stabiel
Niet onverwacht tijdens de pandemie, werd er door een groot aantal freelancers aangegeven dat de pendeltijd sterk gedaald is, maar daarbij ook het sociaal contact met opdrachtgevers (en hun werknemers). Dit gebrek aan sociaal contact zorgde bij veel freelancers voor een daling in het werkplezier.
Voor de helft van de freelancers zijn hun samenwerkingsverbanden grotendeels hetzelfde gebleven. Nochtans zegt 1 op 3 dat ze een daling zagen in hun aantal opdrachten. Op de vraag hoe freelancers een andere invulling gaven aan hun freelance-opdrachten, werd vooral de switch van een fysieke naar een digitale invulling aangegeven. Er werden ook nieuwe markten verkend. Betaaltermijnen zijn voor de meeste freelancers hetzelfde gebleven, maar 1 op 4 geeft wel aan dat de duurtijd van een opdracht korter is geworden. Wat betreft gemiddelde tarieven, vragen de meeste freelancers tussen 51 en 90 euro. Dit is niet anders dan een of twee jaar geleden, wat wil zeggen dat de pandemie hier geen invloed op heeft gehad.
Ambities en kopzorgen
Voor heel wat freelancers is de belangrijkste kopzorg het vinden van opdrachten en klanten. Op plaats twee staat het sociaal statuut van de zelfstandige (bijv. pensioen, ziekte), gevolgd door inkomen en steeds goedkopere freelancer tarieven.
Meer dan de helft van de freelancers hoopt binnen vijf jaar wel nog actief te zijn als freelancer. Eén op vijf wil tegen dan een onderneming met personeel oprichten en nog een andere groep wil tegen dan van hun bijberoep hun hoofdberoep gemaakt hebben. Op de vraag “met alles wat je nu weet, zou u opnieuw starten als freelancer?”, geeft 84% nog steeds een volmondige “ja”.
Meer weten? Lees het uitgebreide rapport van Unizo hier.